Szkoła Podstawowa nr 2 w Błoniu

„Co rodzice powinni wiedzieć o dysleksji”

Hans Christian Andersen - klasyk światowej literatury dziecięcej, autor wielu baśni  w czasie nauki szkolnej miał znaczne trudności w pisaniu, popełniał błędy ortograficzne i gramatyczne

W ostatnich latach temat dysleksji pojawia się praktycznie wszędzie, jednak wiedza wśród rodziców na temat dysleksji, jej przeciwdziałania i eliminowania jest niewielka. Dlatego postanowiłam zamieścić informacje dotyczące tego zagadnienia.

Dysleksja to zaburzenie objawiające się trudnościami w nauce czytania i pisania u dzieci, które nie powinny mieć z taką nauką problemów - są normalnie rozwinięte intelektualnie, nie mają żadnych poważnych wad wzroku i słuchu ani schorzeń neurologicznych, są otoczone w szkole prawidłową opieką dydaktyczną i nie są zaniedbane środowiskowo. Dysleksja występuje w różnym nasileniu u kilku-kilkunastu procent populacji. Badania prowadzone w Polsce wskazują, że w każdej klasie można spotkać średnio troje dzieci z tym problemem. Im wcześniej dysleksja zostanie wykryta i zdiagnozowana, tym łatwiej jest jej przeciwdziałać. Optymalny dla dzieci wariant to wykrycie u nich ryzyka dysleksji jeszcze w przedszkolu (a najpóźniej w klasie zerowej) i skierowanie ich na dodatkowe zajęcia terapii pedagogicznej.

Zajęcia te nieodpłatnie odbywają się w szkołach. W Szkole Podstawowej nr 2 w Błoniu funkcjonuje gabinet reedukacyjny. Niezwykle ważna w procesie terapii dziecka jest różnorodność form pracy. Dlatego staramy się, aby gabinet w naszej szkole był bardzo dobrze wyposażony, ponieważ różnorodne ćwiczenia i pomoce dydaktyczne, wyzwalają aktywność i zachęcają do dalszego wysiłku. Urozmaicone pomoce dydaktyczne pomagają nam wyćwiczyć różne strategie postępowania z dziećmi, dzięki którym dysleksja nie powinna przeszkadzać im w życiu codziennym.

Terapia Pedagogiczna (reedukacja) zwiększa szanse dziecka na lepsze wyniki w nauce.

Im wcześniej terapia się zacznie, tym lepiej.

 We wczesnym okresie rozwoju występują u dzieci następujące symptomy dysleksji (na podstawie książki M. Bogdanowicz „Ryzyko dysleksji . Problem i diagnozowanie”).
Sprawność, która może być zaburzona

sprawność fizyczna
* nie raczkuje, późno zaczyna chodzić, słabo biega;
* z trudem uczy się jeździć na rowerku, ma kłopoty z utrzymaniem równowagi;
* w klasie „0” ma problemy ze staniem na jednej nodze;
* chodzeniem po linii prostej, z rzucaniem i chwytaniem piłki
* jest nieporadne w samoobsłudze (ubieraniu się, jedzeniu, zapinaniu guzików, wiązaniu sznurowadeł);
* niechętnie rysuje, maluje, wycina;
* ma trudności z budowaniem konstrukcji z klocków;
* opóźnione umiejętności rysowania (3-letnie dziecko powinno umieć rysować koło, 4-letnie - kwadrat i krzyż, 5-letnie - trójkąt, 6-letnie - romb);
* w klasie „0” rysunki bogate treściowo, lecz prymitywne w formie, trudności z odtwarzaniem bardziej złożonych figur geometrycznych, rysowaniem szlaczków

orientacja w przestrzeni i lateralizacja
* ok. 5 r.ż. ma trudności ze wskazaniem prawej i lewej strony;
* w klasie „0” trudności z określeniem kierunku w stosunku do siebie np. dom na prawo, drzewo na lewo;
* utrzymująca się oburęczność (używanie na zmianę raz jednej, raz drugiej ręki);
* zwierciadlane pisanie liter i cyfr i/lub zapisywanie wyrazów od prawej do lewej strony

mowa
* opóźniony rozwój mowy (w wieku 3 lat dziecko powinno się z otoczeniem swobodnie porozumiewać pełnymi zdaniami), długotrwałe posługiwanie własnymi określeniami na różne przedmioty i zjawiska;
* w wieku przedszkolnym: problemy z wypowiadaniem trudnych wyrazów, nieprawidłowa artykulacja wielu głosek, trudności z budowaniem wypowiedzi, zapamiętywaniem nazw;
* w 6 r.ż. kłopoty z poprawnym używaniem wyrażeń: nad-pod, za-przed, wewnątrz, na zewnątrz, błędy gramatyczne;
* wadliwa wymowa, zamienne używanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, mylenie nazw zbliżonych fonetycznie;
* trudności z zapamiętywaniem nazw dni tygodnia, miesięcy, pór roku itp., wierszyków, wyliczanek, szeregów cyfr

spostrzeganie wzrokowe (po wykluczeniu wady wzroku)
* nieporadność w rysowaniu,
* trudności w składaniu według wzoru - obrazków pociętych na części, puzzli, mozaiki, układanek;
* w klasie „0”: trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość, z wyodrębnieniem szczegółów różnic w obrazkach, odróżnianiem podobnych kształtów (np. liter m-n, t-ł) lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. p-g-b-d).

Uczniowie z dysleksją rozwojową mają prawo do pomocy ze strony nauczyciela i rodziców.

Nawet nie będąc fachowcem, można sprawdzić, czy dziecko wykazuje symptomy dysleksji.

Należy jednak pamiętać, że pojedyncze objawy nie muszą o niczym świadczyć i że im dziecko jest młodsze, tym więcej objawów ma prawo występować w sposób naturalny.

W celu zbadania dziecka 6 letniego można się posłużyć Skalą Ryzyka Dysleksji.  Jeżeli obserwujecie u swojego dziecka niepokojące Was objawy, możecie skonsultować swoje spostrzeżenia z nauczycielem i udać się z dzieckiem do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

Jeżeli trudności w czytaniu i pisaniu współwystępują z szerszym zakresem problemów w nauce, to prawdopodobnie nie mają one podłoża dyslektycznego.  

Uwaga

Uzyskana z poradni psychologiczno-pedagogicznej (lub poradni niepublicznej, ale zarejestrowanej w kuratorium) opinia o dysleksji jest istotna (dla ucznia i nauczycieli) nie tylko w czasie całego roku nauki w szkole, a szczególnie przy egzaminach: po 6 klasie, gimnazjalnym i na maturze.

Uczeń z dysleksją ma prawo do tego, by w szkole dostosowywano wymagania do jego możliwości. Specjaliści z poradni wskazują w opinii zakres ulg przysługujących uczniowi. Uczniowie, którzy w przyszłym roku  szkolnym zdawać będą egzaminy, do końca września 2008 roku muszą dostarczyć do szkół opinię o dysleksji (oczywiście, jeśli jeszcze jej nie mają). Pozostali uczniowie mogą ją przynieść w każdej chwili.

Opracowała Pedagog terapeuta SP nr 2 Edyta Kurlej