Z doświadczeń terapeuty 2008r.

Dziecko z autyzmem w klasie integracyjnej

Autyzm zgodnie z obowiązującą obecnie klasyfikacją zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania należy do grupy Całościowych Zaburzeń Rozwojowych. Ze względu na dużą różnorodność objawów towarzyszących omawianemu zaburzeniu często można spotkać określenie „autystyczne spektrum zaburzeń”. Na jednym  krańcu tej grupy znajdą się osoby z niewielkim nasileniem cech autyzmu, na drugim zaś głęboko autystyczne. Co jednak charakterystyczne, u wszystkich da się zaobserwować trzy zasadnicze grupy zaburzeń dotyczących problemów w zakresie porozumiewania się i komunikacji, obecności sztywnych, stereotypowych wzorców zachowań czy zainteresowań orz problemów w zakresie reakcji społecznych.

Skuteczna terapia uwzględnia włączanie dziecka w otoczenie społeczne ze szczególnym zwróceniem uwagi na kontakty z rówieśnikami. Dobrze, gdy dziecko jest włączane w zajęcia grupowe już od najmłodszych lat, ponieważ odpowiednio wcześnie zaczyna rozwijać swoje umiejętności komunikowania się.

Gdy dziecko z takim zaburzeniem trafi do klasy integracyjnej, każda osoba podejmująca się pracy z nim zdaje sobie sprawę przede wszystkim z faktu, że praca owa będzie dotyczyć nie tylko dziecka, ale i jego rodziny. Ważne jest informowanie rodziców o różnych alternatywnych sposobach terapii; wyjaśnianie na czym polega sens poszczególnych oddziaływań i jakie ewentualne korzyści mogą one przynieść dziecku, a także służenie wsparciem.

W związku z tym, że każde autystyczne dziecko jest inne, również i terapia oraz sposób postępowania pedagoga - terapeuty jest inny. U niektórych dzieci celem zasadniczym okazuje się nawiązanie jakiegokolwiek kontaktu, u innych zaś wyeliminowanie innych problematycznych zachowań. W każdym jednak podejściu dążymy do możliwie jak najpełniejszego wykształcenia u dziecka zdolności do uczestniczenia w kontaktach społecznych.

Ze względu na duże zaburzenia w komunikacji i przetwarzaniu bodźców natury słuchowej niezbędne okazuje się także dbanie o wykorzystywanie informacji o charakterze wizualnym, dzięki czemu uczeń będzie mógł orientować się w tym, co dzieje się wokół niego.

Niezwykle ważną kwestią okazuje się także aranżowanie sytuacji, w których dziecko wspieranie przez terapeutę może dokonywać wyborów. Jest to dla niego sygnał, że jego zainteresowania i to, co lubi są brane pod uwagę, że jest to zauważane i szanowane.

Nie ulega żadnej wątpliwości, że oddziaływania rodziców i terapeutów muszą posiadać cechy intensywności i systematyczności, a każdy moment spędzony wspólnie z dzieckiem maksymalnie wykorzystany. Dorastanie w otoczeniu rówieśników, przebywanie z nimi na co dzień, możliwość uczestniczenia we wspólnych zabawach ruchowych i muzycznych, wzbogacone różnorodnymi formami terapii daje dziecku z autyzmem wielką szansę na rozwój. Dodatkowe wsparcie stanowią adekwatnie skonstruowane programy edukacyjno – terapeutyczne uwzględniające specyficzne potrzeby dziecka.

 Aneta Stępniak
Pedagog specjalny,
wychowawca kl. VI integracyjnej
 w SP nr 2