TERAPIA RĘKI

W naszej szkole zapewniamy pomoc terapeutów uczniom od klasy pierwszej do szóstej szkoły podstawowej. Pomoc pedagogiczna z istoty swej jest długotrwała, ukierunkowana na stymulowanie rozwoju i usprawnianie nieprawidłowo rozwijających się funkcji. Często w zajęciach uczestniczą dzieci, u których mamy do czynienia ze sprzężonymi zaburzeniami kilku funkcji. W wielu przypadkach pracę terapeutyczną powinno prowadzić się przez cały okres edukacji szkolnej.

Dysgrafia to coraz częstszy problem, z którym zgłaszają się dzieci, rodzice i wychowawcy, jest to trudności w opanowaniu poprawnej formy graficznej pisma. Termin ten pochodzi od przedrostka dys- oraz od czasownika grapho – „ piszę”, „rysuję” (j. grecki). Dysgrafia, zatem wyraża się w formie zniekształceń strony graficznej pisma, takich jak niedokładności w odtwarzaniu liter, złe proporcje liter w wyrazie, brak połączeń liter, brak należytego odstępu między literami i wyrazami, brak równomiernego i jednolitego położenia pisma, niepoprawne zagęszczenie liter. Te zniekształcenia pisma wynikają z zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych (motoryki rąk, funkcji wzrokowych i koordynacji wzrokowo-ruchowej). Mogą się one zmniejszać w wyniku intensywnych ćwiczeń grafomotorycznych, w wypadku braku ćwiczeń nasilają się wraz z wiekiem, niekiedy aż do zupełnej nieczytelności pisma. Dysgrafia należy do zespołu zaburzeń określanego jako „dysleksja rozwojowa”.

Umiejętność pisania jest procesem złożonym, wymaga od ucznia prawidłowo rozwiniętej motoryki małej i dużej, wykorzystania płynnej pracy oczu, prawidłowej koordynacji, zwłaszcza oczu i rąk, oraz łatwego odbioru informacji słuchowych.

Dla wielu uczniów czynność ta jest trudna do opanowania, a konsekwencją tego są różnego rodzaju trudności w nauce szkolnej. Zaburzenia graficzne, które nie są poddane terapii, mają tendencję do narastania wraz z wiekiem uczniów. Przezwyciężenie trudności w nauce pisania dokonuje się w różny sposób, zależnie od ich charakteru i przyczyn, które je wywołują. Mając świadomość skali problemu, z którym muszą się oni zmierzyć, prowadzę zajęcia z terapii ręki.

Cel ogólny zajęć.

Zmniejszenie zniekształceń pisma wynikających z zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych (motoryki rąk, funkcji wzrokowych i koordynacji wzrokowo-ruchowej) w wyniku intensywnych ćwiczeń.

Cele szczegółowe:

- usprawnianie poziomu graficznego rysunku i pisma;

- korygowanie nieprawidłowych nawyków ruchowych koniecznych podczas pisania;.

- wdrożenie do prawidłowego trzymania przyborów do pisania;

- wyrabianie nawyku stałej kontroli estetyki pisania;.

- rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej i motoryki rąk;

- doskonalenie umiejętności wykonywania zadań zgodnie z poleceniem;

- rozbudzenie orientacji przestrzennej,

- poprawa koncentracji uwagi,

- efektywne prezentowanie swojej wiedzy w formie pisemnej,

- sprawne komunikowanie się za pomocą pisma,

- poprawa ogólnych procesów uczenia.

Sposoby osiągania celów.

Najważniejszym wynikiem dla uczestników zajęć będzie zmniejszenie zniekształceń pisma oraz usprawnienie motoryki rąk. Stworzy to uczniom dysgraficznym możliwości rozwoju, efektywnego prezentowania swojej wiedzy w formie pisemnej, skutecznego, sprawnego komunikowania się za pomocą pisma, poprawę ogólnych procesów uczenia.. Udział w zajęciach pozwoli na zminimalizowanie negatywnego wpływu dysgrafii na postępy w nauce, rozwinięcie u uczniów spostrzegawczości, percepcji i pamięci słuchowej, poprawa koncentracji uwagi u uczniów.

Metody realizacji.

Główne metody pracy na zajęciach to metody odtwórcze oraz metody integracji sensorycznej. Integracja sensoryczna to proces organizujący docierające do mózgu informacje płynące z ciała i środowiska. W procesie tym mózg rozpoznaje, segreguje, interpretuje i unifikuje informacje tak, by mogły być użyte w reakcji na wymagania płynące z otoczenia w celowym działaniu[I].
Po ukończeniu szkolenia w zakresie Terapii Ręki w Teorii Integracji Sensorycznej prowadzonego przez Zbigniewa Przyrowskiego, uzyskałam niezbędną wiedzę do prowadzenia zajęć zgodnie z wymienionymi wyżej metodami. Informacja o twórcy metody:

Zbigniew Przyrowski psycholog kliniczny od 1986 r,

·       terapeuta integracji sensorycznej od 1994 r,

·       nauczyciel /instruktor/ terapii integracji sensorycznej od 1998 r,

·       senior nauczyciel /instruktor/ terapii integracji sensorycznej od 2007 r,

·       autor wielu publikacji,

·       twórca kilku metod diagnostycznych,

·       prekursor metody integracji sensorycznej w Polsce,

·       redaktor naczelny pierwszego w Polsce pisma o integracji sensorycznej

Proces terapii.

Terapię ręki rozpoczną uczniowie od motoryki dużej, następnie przechodzą do ćwiczeń motoryki małej. Proces terapeutyczny dostosowany jest do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów oraz ich tempa pracy.

Na każdych zajęciach zaplanowane są krótkie, potem coraz dłuższe, ćwiczenia z ołówkiem i długopisem oraz ćwiczenia wyrabiające koordynację wzrokowo- ruchową i sprawność nadgarstka, dłoni i palców. Do ćwiczeń tych zostaną wykorzystane zabawy konstrukcyjne, ćwiczenia manualne i techniki plastyczne: malowanie na szkle, rysowanie flamastrami na tekstyliach, wydrapywanie oryginalnym sposobem pisania i rysowania, wycinanie, wydzieranie, kalkowanie, stemplowanie, origami.



[I] Zbigniew Przyrowski „Co to jest integracja sensoryczna” www.zbigniewprzyrowski.pl

 

LITERATURA

  1. M. Bogdanowicz, Integracja percepcyjno- motoryczna. Teoria, diagnoza, terapia, Gdańsk 1987.
  2. M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów autorstwa Gdynia 2005.
  3. M. Bogdanowicz, O dysleksji, czyli o specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu- odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Lublin 1994.
  4. M. Bogdanowicz; Przygotowanie do nauki pisania, Harmonia, Gdański 2006
  5. Maas F.V., Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej, WSiP, Warszawa 1998.
  6. Skibińska H.; Praca korekcyjno-kompensocyjna z dziećmi w pisaniu i czytaniu, Akademia Bydgoska, Bydgoszcz 2001.
  7. Dąbrowska-Jabłońska I., Terapia dzieci i młodzież. Metody i techniki pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Impuls, Kraków 2006.
  8. Polly Godwin Emmons Liz McKendry Anderson Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej,

Liber, Warszawa 2007

Autor pedagog terapeuta Edyta Kurlej