SPIS STREŚCIMROCZNE LATA OKUPACJI
Pierwszy zapis w Księdze Protokołów Rad Pedagogicznych z okresu II wojny światowej nosi datę 15 listopada 1939r. Czytamy tam między innymi: "Ze względów od szkoły niezależnych znosi się nauczanie historii i geografii Polski, jak również prowadzenie lekcji gimnastyki i robót" (ze względu na niemożność korzystania z sali gimnastycznej i sali robót), "Na skutek zarządzenia władz niemieckich dzieci wyznania mojżeszowego do szkoły przyjmowane nie będą".W czasie działań wojennych Niemcy zajęli budynek szkoły i dokonali licznych zniszczeń, pomoce naukowe, zbiory biblioteczne, umeblowanie zostało częściowo wywiezione, częściowo zniszczone na miejscu. W sali gimnastycznej okupant urządził warsztaty naprawcze samochodów, zdewastowaniu uległy warsztaty szkolne.Nauka w tym okresie była bardzo utrudniona. Brakowało podręczników, dzieci były źle ubrane i niedożywione, zimą ze względu na silne mrozy i zawieje oraz niewielkie zapasy węglanastępowały przerwy w nauczaniu. Zajęcia odbywały się w kilku wynajętych mieszkaniach, np. kl. VII - ul. Okrzei, kl. VI - ul. Legionów, kl. V - ul. 11 listopada, kl. IV - ul. Sienkiewicza, kl. III - ul. Senatorska (w roku szkolnym 1941/42 trzykrotnie je zmieniano na skutek zajęcia budynków przez wojsko niemieckie). Nauka odbywała się na trzy zmiany po 3 godziny dla każdej klasy. Klasy II i I rozpoczynały naukę z opóźnieniem, z chwilą ukończenia remontu wynajętych lokali. Klasyfikacja uczniów za rok szkolny 1942/43 wskazuje, że szkoła liczyła wówczas 422 uczniów.W 1942 roku powstała myśl o zorganizowaniu w Błoniu tajnego nauczania na poziomie szkoły podstawowej i średniej ogólnokształcącej. Inicjatorem, organizatorem i kierownikiem tajnego nauczania był Władysław Pikiewicz, kierownik Szkoły nr 3, mieszczącej się w budynku Straży Pożarnej. Rozpoczęło się ono w październiku 1942 roku. W charakterze wykładowców zatrudnieni byli, między innymi Józef Niemstak i Franciszek Robakiewicz. Wykłady odbywały się w różnych pomieszczeniach na terenie całego miasta. Na poziomie podstawowym korzystało z tajnego nauczania corocznie ponad 250 uczniów. Uczono historii, języka polskiego, geografii. Mimo ścisłej konspiracji władze niemieckie podejrzewały, że w Błoniu istnieje tajne nauczanie; wszystkim trzem kierownikom szkół podstawowych zapowiedziano, że "ewentualna zabawa w oświatę" może się źle skończyć.W czasie okupacji nauczyciele Szkoły Powszechnej nr 2 brali udział w konspiracji. Na przykład Czesław Lenart organizował w okresie 1943/44 kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty. Szkolenia odbywały się w różnych miejscach, między innymi w mieszkaniu Józefa Niemstaka przy ulicy Narutowicza (dawny budynek Urzędu Pocztowo-Komunikacyjnego - I piętro). Czesław Lenart prowadził też szkolenie wojskowe kobiet. W czasie Powstania Warszawskiego, jako zastępca dowódcy baonu, przeprowadził do Puszczy Kampinoskiej dwa transporty żywności, środków opatrunkowych, leków i broni.Kunegunda Rzepecka była członkiem konspiracyjnego Oddziału Kobiet. W jej mieszkaniu przy ulicy 11 listopada, na rogu Senatorskiej (obecnie Poselskiej) odbywały się szkolenia sanitarne. Tam też zginęła podczas ofensywy zimowej Armii Radzieckiej 17 stycznia 1945r.Nauczyciel Szkoły Powszechnej nr 2, organizator harcerstwa w Błoniu, harcmistrz Edward Przybysz od pierwszych dni okupacji szukał kontaktu z organizacjami konspiracyjnymi. Na początku 1940 roku wstąpił do organizacji wojskowej ZOR (Związek Odbudowy Rzeczpospolitej), rozwijając szeroko zakrojoną działalność konspiracyjną na terenie Błonia, Passu i Radzikowa. Organizował harcerstwo na terenie obwodu ZOR. 2 października 1942 roku został aresztowany przez gestapo (w ramach akcji aresztowania harcmistrzów). Przebywał półtora roku w obozie koncentracyjnym w Majdanku. Podczas ewakuacji obozu i próby ucieczki został zamordowany 18.07.1944r. we wsi Leśniki Małe koło Kraśnika. Jego prochy sprowadzono po wojnie do Błonia i pogrzebano uroczyście na miejscowym cmentarzu. Po aresztowaniu Edwarda Przybysza opiekę nad młodzieżą harcerską przejął podharcmistrz Czesław Lenart.
Kierownik Szkoły Józef Niemstak stracił w czasie wojny jedynego syna Zdzisława (rocznik 1924). Zdzisław Niemstak, pseudonim "Słoń", był zastępcą dowódcy plutonu Szarych Szeregów, brał udział w licznych akcjach organizowanych przez dowództwo AK. W roku 1944, na krótko przed Powstaniem Warszawskim, został aresztowany wraz z całą klasą (uczęszczał wówczas do szkoły elektrycznej w Warszawie); wywieziono ich do obozu koncentracyjnego w Stutthofie na Pomorzu, z którego Zdzisław Niemstak już nie powrócił.
Aldona Cyranowicz
